Antimilerov hormon - AMH

Antimilerov hormon – AMH danas predstavlja jedan od osnovnih, najčešće korišćenih testova, odnosno pokazatelja ovarijalne rezerve.

U biološkom smislu, AMH je glikoprotein iz transformišući faktor rasta (TGF) beta superfamilije, i on se kod žena proizvodi isključivo u granuloza ćelijama preantralnih i manjih antralnih folikula. Gen za antimilerov hormon lociran je na 19 –om hromozomu.

AMH je od ranije poznat po svojoj ulozi u razvoju polnog (reproduktivnog) trakta kod muškaraca dok je njegova uloga kod žena manje poznata i predpostavlja se da on služi kao kontrolor preteranog folikularnog rasta, samim tim obavljajući ulogu “čuvara“ ovarijalne rezerve.

Prednosti ovog markera u odnosu na brojne druge su, između ostalog, i u tome što je njegova vrednost tokom celog ciklusa konstantna, i što gotovo nije podložan varijacijama pod uticajem gonadotropina i drugih faktora (preantralni i mali antralni folikuli su gonadotropin nezavisni).

Sve je više dokaza o njegovoj superiornosti kao prediktora ovarijalne rezerve, koji značajno bolje korelira sa smanjenjem ovarijalne rezerve i pula antralnih folikula u odnosu na druge markere

Trenutno dostupna 2 ultrasenzitivna testa ELISA testa za detekciju na bazi monoklonalnih antitela koji pokazuju diskutabilnu interpretaciju i ovo je najveći nedostatak testa. Naime dešava se u praksi da pacijenti sa malim vrednostima AMH pokažu odličan odgovor i obrnuto da pacijentki sa visokim vrednostima pokažu slab odgovor. Ipak upotrebom testova najnovije generacije većina anvedenih problema su prevaziđeni, i AMH danas u svetu predtsavlja zlatni standard u proceni ovarijalne rezerve, dofinisanju reproduktivnog potencijala, predikciji vremena menopauze i najbitnije predikcije ovarijalnog odgovora i šanse za trunoću u postupcima vantelesne oplodnje.

Kreiranje savremenog protokola stimulacije u postupku IVF danas se bazira pre svega na vrendostima AMH.

Direktna klinička upotreba AMH danas podrazumeva:

• Praćenje ovarijalnog starenja
• Test ovarijalne rezerve – marker prevremene ovarijalne insuficijencije.
• Prediktor odgovora, uspeha i potrebne doze lekova u postupcima ART.
• Prediktor dugoročne fertilnosti
• Skrining i dijagnoza PCOS
• Koliko žene mogu da odlažu reproduktivne planove
• Oštećenje ovarijalnog tkiva nakon hiruškog zahvata
• Prediktor nastupanja menopauze – jedinimarker koji longitudinalno pada tokom godina
• Posebna uloga u onko fertilitetu (odluka koji pacijent ima šanse za prezervaciju fertiliteta)

Pored problema sa laboratorijskom interpretacijom rezultata, postoje i problem sa kliničkom inetrpretacijom i donošpenja koncenzusa o referntnim vrednostima.

Suština je u tome da što je manji nivo AMH, manja je i ovarijalna rezerva i obrnuto, ali ponekad su tanke granice između različitih kategorija tako da razlika u testu od svega 0,1, koja se kod svih ljudi vidi čak i da istog dana ponove test, može da svrsta pacijenta u drugu kategoriju.

Zbog praktične primene u svakodnevnom radu se rukovodimo sledećim kriterijumima.

Interpretacija rezultata	Nivo AMH u krvi (ng/ml)
Visoke vrednosti (često PCOS)	>4,0
Normalne vrednosti	>1,5-4,0
Niske normalne vrednosti	>1,0-1,5
Niske vrednosti	>0,5-1,0
Ekstremno niske vrednosti	<0,5